Bij angina pectoris ontstaat de pijn door vernauwingen in de kransslagaders. Ook andere hartziekten kunnen pijn op de borst geven, zoals een ontsteking van het hartzakje (pericarditis), een hartklepaandoening of hartritmestoornissen.
Daarnaast kunnen longproblemen, slokdarmproblemen of spierpijn pijn op de borst veroorzaken. Vaak zijn de klachten dan anders. Een arts herkent de verschillende oorzaken van pijn op de borst.
Hier komen de NAW-gegevens formulieren
Angina pectoris
Bij angina pectoris heb je pijn op de borst. Het kan een signaal zijn dat er iets mis is met het hart. Lees meer over de aandoening en wat de behandeling inhoudt.
Wat is angina pectoris?
Angina pectoris is de medische term voor pijn op de borst of hartkramp. De pijn treedt op als de hartspier te weinig zuurstof krijgt. Vaak merk je dit eerst alleen als het hart harder moet werken, zoals bij inspanning.
Oorzaak angina pectoris
De pijn op de borst bij angina pectoris komt meestal door vernauwing van de kransslagaders. Dit zijn de bloedvaten die het hart van zuurstof voorzien. Door die vernauwingen krijgt het hart minder zuurstof dan het nodig heeft. Je merkt niet direct iets van vernauwingen in de kransslagaders. Klachten ontstaan vaak pas wanneer een kransslagader meer dan 50% vernauwd is. Vernauwingen ontstaan door slagaderverkalking.
> Meer over slagaderverkalking
Klachten bij angina pectoris
Typisch voor angina pectoris is een beklemmende of drukkende pijn op de borst. De pijn kan een benauwd gevoel geven, alsof er een knellende band om de borst zit.
De pijn straalt soms uit naar armen, hals, kaak, rug of maagstreek en kan samengaan met zweten of misselijkheid. Een aanval trekt meestal weg in rust of na het innemen van speciale medicijnen (tabletje of spray onder de tong).
De klachten kunnen ook minder duidelijk zijn. Dit komt vaker voor bij ouderen, vrouwen en mensen met diabetes (suikerziekte).
Wanneer heb je klachten?
In het begin ontstaan de klachten vooral als het hart zich harder moet inspannen dan normaal. Dit komt omdat het hart dan meer zuurstof nodig heeft, zoals bij:
- lichamelijke inspanning of sport
- heftige emoties
- na het eten van een zware maaltijd
- de plotselinge overgang van een warme naar een koude omgeving
Tip! Twijfel je of er iets aan de hand is? Overleg dan altijd met de huisarts of medisch specialist.
Wanneer 112 bellen?
Bel direct 112 als de pijn op de borst:
- veel erger is dan anders
- langer dan 5 minuten duurt
- in rust niet vermindert met medicijnen voor angina pectoris
- voelt als een strakke band om de borst die gepaard gaat met misselijkheid en zweten
- Deze klachten kunnen wijzen op een hartinfarct.
Soorten angina pectoris
Er zijn meerdere vormen van angina pectoris.
Stabiele angina pectoris is voorspelbaar. De klachten ontstaan wanneer het hart om meer zuurstof vraagt en verdwijnen vrij snel in rust. Stabiele angina pectoris heeft meestal geen dringende medische hulp nodig.
Maak een afspraak met de huisarts als de aanvallen van pijn op de borst:
- toenemen
- langer duren dan normaal
- pijnlijker zijn dan normaal
Overleg ook met de huisarts als de medicijnen bijwerkingen geven. Of als je denkt dat deze minder goed werken.
Bij instabiele angina pectoris zijn de klachten onvoorspelbaar. De aanvallen van pijn op de borst treden onverwachts op. De klachten zijn heviger en komen ook in rust voor. Dit komt waarschijnlijk doordat de vernauwingen in de kransslagaders erger zijn. Daardoor is er te weinig toevoer van genoeg bloed met zuurstof.
Als de klachten niet in rust verdwijnen bestaat er een risico op een hartinfarct. Dit treedt dan binnen enkele uren tot dagen op. Daarom is vaak een opname op de hartbewaking nodig en krijgt iemand medicijnen. Bij een snelle behandeling verdwijnt de dreiging van een hartinfarct in 80 - 90% van de gevallen. Soms is met spoed een dotterbehandeling of een bypassoperatie nodig.
Een bijzondere vorm van angina pectoris is Prinzmetal angina pectoris (vaatspasmen of coronair spasmen). Prinzmetal angina pectoris wordt veroorzaakt door plotse verkramping (spasme) van een kransslagader. De spasmen kunnen voorkomen in kransslagaderen met of zonder slagaderverkalking. Dit veroorzaakt symptomen die lijken op de symptomen van angina pectoris. Deze vorm is zeldzaam en komt vooral bij vrouwen voor.
Vrouwen hebben vaker dan mannen problemen in de kleine vertakkingen van de kransslagaders. Dit heet microvasculaire coronaire disfunctie (MCD). Het is een stoornis in het functioneren van de bloedvaatjes. De kleine bloedvaatjes kunnen minder goed verwijden wanneer dat nodig is. Dit geeft ook klachten van angina pectoris. De bloedvaatjes zijn daarbij niet of nauwelijks vernauwd door slagaderverkalking.
Diagnose stellen
Pijn op de borst kan een signaal zijn dat er iets mis is met het hart. Onderzoek naar angina pectoris begint vaak met het maken van een hartfilmpje (ECG). Meestal wordt dit gevolgd door een inspanningstest.
Andere onderzoeken die mogelijk zijn:
De arts kijkt ook naar je risico op hart- en vaatziekten door bijvoorbeeld je bloeddruk, cholesterol en glucosegehalte te controleren. Ook vraagt de arts of hart- en vaatziekten in je familie voorkomen.
> Meer over je risico
Tip! Houd zelf een dagboek bij: noteer wanneer je klachten hebt en hoe vaak. En houd bij hoe lang de klachten duren.
Behandeling
Medicijnen
Medicijnen verlagen de behoefte aan zuurstof van het hart. Ook voorkomen of verlichten ze de pijn. Andere medicijnen hebben niet of nauwelijks effect op de klachten. Die zorgen ervoor dat de vernauwingen in de kransslagaders niet erger worden.
De meest gebruikte medicijnen zijn:
- nitraten: verwijden van de bloedvaten
- bètablokkers: verlagen de bloeddruk en hartslag
- calciumblokkers: maken de bloedvaten wijder
- antistollingsmiddelen
- cholesterolverlagers
Vernauwing opheffen
Soms zijn een gezonde leefstijl en medicijnen niet voldoende. Dan is het nodig om de vernauwing(en) in de kransslagaders op te heffen. Dit kan op 2 manieren:
Gezond leven
Bij angina pectoris krijg je altijd adviezen voor een gezonde leefstijl:
- niet roken
- voldoende bewegen
- gezond eten met weinig zout en weinig verzadigd vet
Leef gezond met de slimme beweegtips en eetinspiratie uit onze maandelijkse nieuwsbrief.
Angina pectoris: een waarschuwing
De meeste mensen met stabiele angina pectoris leiden een normaal leven. Angina pectoris is wel een waarschuwing. Daarom is het belangrijk om zo gezond mogelijk te leven. Daarmee verlaag je het risico op een hartinfarct.
Bij stabiele angina pectoris is sporten goed mogelijk. Kies voor een lichte inspanning zoals:
- wandelen
- fietsen
- zwemmen
- golfen
- aquajoggen
- dansen
Zwaardere sporten, bijvoorbeeld duursport, voetbal of waterpolo, zijn minder verstandig. Met instabiele angina pectoris kun je beter niet sporten. Overleg bij twijfel altijd met de arts.
Met stabiele angina pectoris is het afhankelijk van de ernst van de klachten of je mag autorijden. Vraag het daarom voor de zekerheid na bij de (huis)arts. Krijgt iemand tijdens het rijden een aanval van pijn op de borst? Probeer de auto aan de kant te zetten. Wacht tot de aanval over is. Neem eventueel een medicijn tegen angina pectoris. Met instabiele angina pectoris mag je geen auto meer rijden. Een aanval is namelijk niet te voorspellen.
Ben je beroepschauffeur? Vraag dan advies aan de arts of het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR).
Meestal is seks bij angina pectoris geen probleem. Aanvallen van angina pectoris komen bijna nooit voor tijdens het vrijen. Neem eventueel voor het vrijen medicijnen om een aanval te voorkomen. Sommige medicijnen hebben invloed op het vrijen:
- bètablokkers geven soms erectieproblemen bij mannen
- bètablokkers zorgen er bij vrouwen soms voor dat de vagina minder snel vochtig wordt
- sommige (kaliumsparende) plasmiddelen kunnen een bepaald hormoon remmen dat invloed heeft op de ervaring van de seks
Deze verschijnselen verdwijnen meestal als iemand aan het geneesmiddel gewend raakt. Aarzel niet om problemen met seksualiteit te bespreken met de partner of huisarts. De huisarts kan misschien andere medicijnen voorschrijven die minder van deze bijwerkingen hebben.
Onderzoek Hartstichting
De Hartstichting investeert in onderzoek naar vernauwingen in de kransslagaders. Als het lukt om deze eerder op te sporen en te behandelen, is een hartinfarct te voorkomen.
