Hartstichting.nl wordt geladen

Overgewicht

Mensen met overgewicht lopen een groter risico op hart- en vaatziekten. Zij hebben namelijk een grotere kans op een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en diabetes. Daarom is een gezond gewicht belangrijk voor je hart. Lees hier wanneer je overgewicht hebt en wat de oorzaken en gevolgen kunnen zijn. Ontdek ook wat je ertegen kunt doen.

Wanneer heb je overgewicht?

Je hebt overgewicht bij een BMI van 25 of hoger. Bij een BMI van 30 of hoger heb je extreem overgewicht. Dit heet 'obesitas'. Er zijn een paar uitzonderingen op de BMI-waarden en mensen waarbij BMI minder geschikt is.

Overgewicht berekenen

Bij de meeste mensen geeft de BMI een goede schatting of je gewicht gezond is. De BMI houdt geen rekening met waar het vet in je lichaam zit. Vet in de buikholte is slechter dan vet op de heupen, benen en billen. Meet daarom ook je buikomvang.

Ontstaan overgewicht

Je lichaam krijgt calorieën binnen via je voeding en drinken: dit noemen we energie. Je lichaam heeft dit nodig om goed te werken. Krijg je lange tijd meer calorieën binnen dan je lichaam gebruikt? Dan ontstaat overgewicht. Te veel energie wordt opgeslagen als vet.

Oorzaken

De meest voorkomende oorzaken van overgewicht zijn:

  • Leefstijl: bijvoorbeeld ongezond eten, weinig bewegen, slecht slapen, alcohol of stoppen met roken.
  • Problemen in de omgeving: bijvoorbeeld geldproblemen, eenzaamheid, overlijden of zieke familieleden.
  • Problemen dichtbij: bijvoorbeeld depressie, stress, mishandeling, misbruik of een eetstoornis.
  • Medicijnen: bijvoorbeeld bloeddrukverlagers, pijnstillers, diabetesmedicijnen, antidepressiva, antipsychotica, anti-epileptica of corticosteroïden.
  • Hormonen: bijvoorbeeld door PCOS, zwangerschap of de overgang.

Er zijn ook zeldzame oorzaken van overgewicht, zoals teveel of te weinig van bepaalde hormonen. Of een genetische oorzaak: dit betekent dat de aanleg in je DNA vastligt.

Gevolgen van overgewicht

Door overgewicht loop je meer risico op een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en diabetes. Dit vergroot je kans op hart- en vaatziekten. 

Visceraal vet

Vooral buikvet (visceraal vet) is schadelijk voor de gezondheid. Buikvet is anders dan vet onder de huid: het zorgt voor meer ontstekingen in je lichaam. Dit kan je bloedvaten beschadigen en leiden tot diabetes. Deze problemen verhogen je kans op hart- en vaatziekten. 

Mannen hebben vaker een appelvormig lichaam. Hierdoor hebben zij bij overgewicht vooral vet in en rondom de buik. Vrouwen hebben vaker een peervormig lichaam. Bij overgewicht hebben zij vaker vet op de bovenbenen, heupen en billen. Na de overgang slaan vrouwen ook meer vet op rondom de buik.

Appel en peer met meetlint

Dit kun je doen tegen overgewicht

Je kunt afvallen door een gezonde leefstijl met voldoende beweging en gezond eten.

Meer weten over overgewicht?

Vraag dan onze gratis folder aan. Hierin lees je alles over overgewicht.
Tablet met foto van een sportend persoon

Hulp bij het afvallen

Afvallen is soms moeilijk, maar je hoeft het niet alleen te doen. Via de huisarts kun je hulp krijgen bij het verbeteren van je leefstijl. Werkt dit niet voldoende? Dan zijn medicijnen of een operatie soms een optie.

  • Hulp bij een gezonde leefstijl

    De huisarts kan je doorverwijzen naar een diëtist: deze geeft tips om gezonder te eten. Je kunt ook meedoen aan een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Hier krijg je advies en hulp om je hele leefstijl te verbeteren. Een gezonde leefstijl helpt met afvallen én is goed voor je hele lichaam.

  • Medicijnen

    De huisarts kan verschillende medicijnen voorschrijven die helpen bij overgewicht. Ze zorgen bijvoorbeeld dat je minder honger hebt of meer energie verbruikt. Of dat je eten minder wordt opgenomen door je lichaam. Deze medicijnen worden onder voorwaarden vergoed:

    • GLP1-agonisten, zoals liraglutide (Saxenda) of semaglutide (Ozempic);
    • Orlistat;
    • Naltrexon/bupropion.

    Medicijnen kunnen helpen, maar zijn geen eenvoudige oplossing. Je kunt verschillende bijwerkingen krijgen. Daarnaast moet je de medicijnen blijven gebruiken om op gewicht te blijven. Werk daarom ook aan een gezonde leefstijl.

  • Operatie

    Helpen de andere opties niet voldoende? Soms is een maagverkleining een optie. De medische naam voor een maagverkleining is een 'bariatrische operatie'. Vaak val je hierdoor veel af, maar er zijn nadelen. De operatie zorgt vaak voor klachten, ook lange tijd na de operatie.

    Combineer een operatie altijd met een gezonde leefstijl. Dit is de beste manier om op een gezond gewicht te blijven.

Veelgestelde vragen

  • Hoeveel mensen in Nederland hebben overgewicht?

    In Nederland heeft ongeveer de helft van de volwassenen overgewicht.

  • Wanneer heeft mijn kind overgewicht?

    Kinderen hebben overgewicht bij een te hoog BMI. De BMI-grens hangt af van de leeftijd van je kind. In onze BMI-meter kun je de waarden invullen.

  • Wanneer heeft een man overgewicht?

    Een man heeft overgewicht bij een BMI van 25 of hoger. Bij een BMI van 30 of hoger heeft een man obesitas (ernstig overgewicht). Dit is hetzelfde voor vrouwen.

  • Wanneer heeft een vrouw overgewicht?

    Een vrouw heeft overgewicht bij een BMI van 25 of hoger. Bij een BMI van 30 of hoger heeft een vrouw obesitas (ernstig overgewicht). Dit is hetzelfde voor mannen.

Interessant voor jou

Stel je vraag aan onze voorlichters

  • Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
  • Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.