Hartstichting.nl wordt geladen

Cholesterol

Bij cholesterol denk je misschien aan een slecht stofje. Maar ons lichaam heeft ook cholesterol nodig. Het lichaam gebruikt dit stofje als bouwsteen voor cellen en hormonen. Lees op deze pagina meer over cholesterol.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die in ons lichaam voorkomt in kleine bolletjes. Een klein deel van het cholesterol krijg je binnen via het eten. Het grootste deel komt van de lever. Die maakt ook cholesterol aan. Meestal is dit precies genoeg voor wat je lichaam nodig heeft.

Soorten cholesterol

De huisarts kan je cholesterol testen door bloed te prikken. Bij het meten van je cholesterol worden er meerdere stofjes gemeten: LDL-cholesterol, HDL-cholesterol, bepaalde vetdeeltjes (triglyceriden) en non-HDL cholesterol.

  • LDL-cholesterol

    Bij een hoog LDL-cholesterol heb je meer kans hebt op vernauwingen in je slagaders. De LDL-deeltjes hopen zich op in de bloedvaten. Daarom wordt LDL het slechte cholesterol genoemd. 

  • HDL-cholesterol

    Het HDL-cholesterol helpt bij het opruimen van het cholesterol in het bloed. Dit wordt soms het goede cholesterol genoemd. Het veroorzaakt geen slagaderverkalking.

  • Triglyceriden

    Hoge waarden van triglyceriden dragen bij aan het ontstaan van slagaderverkalking. Maar het effect is minder duidelijk dan bij LDL-cholesterol. Gezond eten helpt vaak al om het triglyceridengehalte te verlagen.

  • Non-HDL cholesterol

    Het non-HDL cholesterol is een optelsom van verschillende slechte cholesteroldeeltjes in het bloed. Naast het LDL-cholesterol zijn er namelijk nog meer cholesteroldeeltjes die bijdragen aan slagaderverkalking. Bijvoorbeeld VLDL, IDL, remnants en Lp(a). Samen heten ze non-HDL. Non-HDL is het totale cholesterol min het HDL-cholesterol.

    De arts kan het non-HDL cholesterol gebruiken om je risico op hart- en vaatziekten te schatten. Samen met bijvoorbeeld je leeftijd, geslacht, bloeddruk en of je rookt.

Uitleg cholesterolwaarden

Uit de meting van je cholesterol komen een aantal waarden:

  • Totaal cholesterol waarde

    Het totaal cholesterol is al het cholesterol in het bloed bij elkaar opgeteld. Dus de slechte cholesteroldeeltjes, zoals het LDL-cholesterol, maar ook het HDL-cholesterol. Dit betekenen de waarden:

    Totaal cholesterol
    in mmol/l    		Wat betekent dit?
    Lager dan 5Normaal
    5 tot 6,5Licht verhoogd
    6,5 tot 8Verhoogd
    8 of hogerSterk verhoogd

  • LDL-cholesterol waarde

    Hoe lager het LDL-cholesterol is, hoe beter. Een normaal LDL is lager dan 3. Voor sommige mensen is de streefwaarde voor LDL-cholesterol lager. Bijvoorbeeld voor mensen die cholesterolverlagers krijgen. Dit zijn de streefwaarden: 

    Voor wie geldt dit?Streefwaarde LDL-cholesterol
    in mmol/l
    IedereenLager dan 3
    Mensen met een hoger risico op hart- en vaatziektenLager dan 2,6
    Mensen boven de 70 jaar met een hart- of vaatziekteLager dan 2,6
    Mensen tot 70 jaar met een hart- of vaatziekteLager dan 1,8

  • Triglyceriden

    Een waarde van 2 of hoger wijst op een hoger risico op hart- en vaatziekten. 

  • Non-HDL cholesterol waarde

    Een normaal non-HDL cholesterol is lager dan 3,8. Soms gebruikt de arts de non-HDL waarde in plaats van de LDL-waarde bij de behandeling van hoog cholesterol. De non-HDL waarde ligt 0,8 mmol/l hoger dan de waarde van het LDL-cholesterol.  

    Voor wie geldt dit?Streefwaarde non-HDL cholesterol
    in mmol/l
    IedereenLager dan 3,8
    Mensen met een hoger risico op hart- en vaatziektenLager dan 3,4
    Mensen boven de 70 jaar met een hart- of vaatziekteLager dan 3,4
    Mensen tot 70 jaar met een hart- of vaatziekteLager dan 2,6

Meer weten over cholesterol?

Vraag dan onze gratis factsheet aan. Hierin staan de belangrijkste feiten en cijfers over cholesterol.
Tablet met informatie over cholesterol

Bekijk onze uitlegvideo

To be able to view this content you need to accept the cookies that come from this third party.

Invloed van leeftijd en geslacht

Iedereen kan hoog cholesterol hebben. Sommige dingen kunnen invloed hebben op je cholesterol. Hieronder leggen we uit wat de invloed van leeftijd en geslacht is.

Leeftijd

Vaak stijgt het cholesterol als je ouder wordt. Daardoor hebben oudere mensen meestal een hoger cholesterol dan jonge mensen. Jonge mensen kunnen ook een hoog cholesterol hebben. Meestal is dit een erfelijke vorm van hoog cholesterol, zoals familiaire hypercholesterolemie. Dit betekent dat het wordt doorgegeven in de familie.

Tot 19 jaar is het LDL-cholesterol hoger bij meisjes en vrouwen. Na 19 jaar is het hoger bij mannen. Rond de 50 jaar stijgt het cholesterol bij vrouwen juist meer. Deze wisselingen komen door veranderingen in de hormonen. 

Geslacht

Hoog cholesterol vergroot de kans op hart- en vaatziekten evenveel voor mannen en vrouwen. Maar de cholesterolwaarden wisselen meer bij vrouwen. Dit komt door veranderingen in hormonen. Het cholesterol van vrouwen stijgt bijvoorbeeld tijdens:

  • de eisprong;
  • een zwangerschap;
  • de overgang (menopauze).

Volwassen vrouwen tot aan de overgang hebben vaak een lager cholesterol dan mannen. Vrouwen hebben dan ook een lager risico op hart- en vaatziekten. Rond de overgang stijgt het cholesterol bij vrouwen. Daarmee stijgt ook het risico op hart- en vaatziekten.

Wanneer een hoger risico?

Je hebt een verhoogd risico op hart- en vaatziekten als:

  • je totaal cholesterol waarde 5 of hoger is.
  • je LDL-cholesterol waarde 3 of hoger is.
  • je triglyceriden 2 of hoger zijn.
  • je HDL-cholesterol lager is dan 1.

Interessant voor jou

Stel je vraag aan onze voorlichters

  • Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
  • Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.

Deze pagina is inhoudelijk gecontroleerd door medische deskundigen.

Wij hebben de tekst over cholesterol onder andere gemaakt met: