Hartstichting.nl wordt geladen

AV-blok

Een AV-blok (atrioventriculair blok) is een hartritmestoornis die redelijk vaak voorkomt. Er gaat iets mis in het hart, waardoor de hartslag vertraagt. Hieronder lees je wat een AV-blok is en wat de symptomen zijn.

Wat is een AV-blok?

Bij een normaal hartritme ontstaat er een elektrische prikkel in de sinusknoop in de rechterboezem. Van daaruit verspreidt de prikkel zich over beide boezems richting de AV-knoop. Hier wordt de prikkel kortdurend vastgehouden. Daarna verspreidt de prikkel zich over de hartkamers. Bij een AV-blok houdt de AV-knoop de elektrische prikkel langer vast dan normaal. Het hartritme wordt vertraagd.

Soorten AV-blok

Eerstegraads AV-blok

Het eerstegraads AV-blok is de lichtste vorm van het AV-blok. Dit is meestal onschuldig. Bij een eerstegraads AV-blok geeft de AV-knoop de elektrische prikkel te langzaam door. Vaak komt dit voor op oudere leeftijd. Maar een eerstegraads AV-blok komt ook voor bij goed getrainde sporters, tieners en jongvolwassenen. 

Tweedegraads AV-blok

Bij een tweedegraads AV-blok laat de AV-knoop niet alle prikkels door. Soms wordt een prikkel wel en soms niet doorgelaten aan de kamers. Een tweedegraads AV-blok kan voorkomen na een hartinfarct. In dat geval gaat het meestal vanzelf weer over.

Soorten tweedegraads AV-blok zijn:

  • Tweedegraads AV-blok type 1 of Wenkebach AV-blok: in een serie van een aantal hartslagen duurt het steeds langer voordat de prikkels vanuit de boezems de kamers bereiken. Uiteindelijk is er een prikkel die de kamers helemaal niet bereikt. Daarna begint er een nieuwe serie. Dit type geleidingsstoornis is minder ernstig.
  • Tweedegraads AV-blok type 2 of Mobitz II AV-blok: de prikkel doet er steeds even lang over om van de boezems naar de kamers te komen, maar sommige prikkels komen niet aan in de kamers. Ze worden voorbij de AV-knoop geblokkeerd. Dit type geleidingsstoornis is meestal wel ernstig.

Derdegraads AV-blok 

Bij een derdegraads AV-blok geeft de AV-knoop de prikkel helemaal niet door naar de kamers. Dit wordt daarom ook wel een totaalblok genoemd. Meestal komt er een vervangend ritme op gang. Dit ritme is trager dan normaal. Hierdoor ontstaan klachten, zoals duizeligheid en (neiging tot) flauwvallen.

Oorzaken

Veelvoorkomende oorzaken van een AV-blok zijn:

  • ouderdom;
  • bijwerkingen van medicijnen tegen hartritmestoornissen.

Soms wordt de AV-knoop beschadigd tijdens een:

  • acuut hartinfarct;
  • hartklepoperatie, waarbij in de buurt van de AV-knoop hechtingen zijn aangebracht;
  • behandeling van een ritmestoornis in de buurt van de AV-knoop.

Een zeldzame oorzaak van een AV-blok: 

  • ziekte van Lyme. Dit heet ook Lyme-carditis. Hierbij is een behandeling met antibiotica nodig.

Symptomen AV-blok

De symptomen die voorkomen bij een AV-blok verschillen per soort:

  • eerstegraads AV-blok: zelden klachten
  • tweedegraads AV-blok (Mobitz type-I): meestal weinig klachten, maar duizeligheid en de neiging tot flauwvallen kan voorkomen
  • tweedegraads AV-blok (Mobitz-type-II): niet altijd klachten, maar duizeligheid en neiging tot flauwvallen kan voorkomen. Bij een ernstige vorm kun je snel moe zijn of last hebben van pijn op de borst bij inspanning
  • derdegraads AV-blok: bij deze vorm komen extreme moeheid, duizeligheid, kortademigheid, pijn op de borst, trage hartslag en (neiging tot) flauwvallen voor.

De verschillende vormen van een AV-blok zijn te zien op een hartfilmpje (ECG).

Behandeling AV-blok

De behandeling is afhankelijk van hoe ernstig het AV-blok is. Soms is alleen regelmatige controle nodig. Bij een derdegraads AV-blok is het hartritme te traag. Dan is een pacemaker nodig. Dit geldt vaak ook voor een Mobitz-type-II. Het risico bestaat dat dit overgaat in een volledig AV-blok.

Interessant voor jou

Stel je vraag aan onze voorlichters

  • Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
  • Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.