Ja, het vaccin is veilig. De vaccins die nu worden gebruikt (Pfizer en Moderna) zijn goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA). Elk goedgekeurd vaccin is op tienduizenden mensen getest, waaronder ook ouderen en hart- en vaatpatiënten. Ook voor hen bleek het vaccin veilig te zijn en goed te werken.

Sterker nog: juist voor hen is de extra bescherming van een vaccin erg belangrijk, omdat zij meer kans hebben om ernstig ziek te worden van het coronavirus.

Extra aandacht is nodig voor mensen met een donorhart. De Nederlandse Transplantatie Stichting adviseert mensen met een donorhart om zich te laten vaccineren. Zij zijn een kwetsbare groep voor het coronavirus. Er zijn geen aanwijzingen dat vaccinatie bij hen tot extra problemen leidt. Wel is het goed om met de arts te overleggen en ook de timing te bespreken.

De vaccinaties starten bij mensen die het meest kwetsbaar zijn en hun zorgverleners. In februari en maart krijgen waarschijnlijk veel hart- en vaatpatiënten een oproep vanwege hun leeftijd en/of aandoening. Het vaccinatie-schema van de overheid ziet er in grote lijnen zo uit:

Voor de vaccinatie

• Je ontvangt een uitnodiging per brief.
• Je beslist zelf of je een afspraak maakt: het coronavaccin is vrijwillig en niet verplicht.
• Maak een nieuwe afspraak als je ernstig ziek bent, hoge koorts hebt of als je klachten hebt die kunnen wijzen op het coronavirus.

Het vaccineren

• Er zijn nu 2 vaccins* die ingezet worden: BioNTech/Pfizer en Moderna.
• Het vaccin wordt toegediend via een prik in de bovenarm.
• Voor het vaccin van Pfizer geldt:
  • je krijgt 2 prikken
  • de tweede prik is na 6 weken
  • 7 dagen na de tweede prik ben je maximaal beschermd tegen het coronavirus**
• Voor het vaccin van Moderna geldt:
  • je krijgt 2 prikken
  • de tweede prik is na 4 weken
  • 14 dagen na de tweede prik ben je maximaal beschermd tegen het coronavirus

*In de loop van het jaar komen er nog een aantal andere vaccins op de markt van andere fabrikanten. Het Oxford-vaccin van AstraZeneca wordt als eerste verwacht.

**Uit recent laboratorium onderzoek van Pfizer blijkt dat het vaccin ook bescherming biedt tegen de Britse variant. Het lijkt daarmee waarschijnlijk dat ook de andere mRNA vaccins bescherming bieden tegen deze variant.

Een vaccin bootst een besmetting na zonder dat je de ziekte krijgt. Zo leert het afweersysteem wat het moet doen als je na de vaccinatie het virus krijgt. Zo wordt voorkomen dat je ziek wordt door het coronavirus.

Er zijn 2 soorten vaccins: mRNA-vaccins en vectorvaccins. Ze werken allebei net iets anders. 

mRNA-vaccins

De vaccins van Pfizer en Moderna zijn mRNA-vaccins. Ze geven je lichaam uitleg over het maken van spike-eiwitten. Spike-eiwitten zijn de stekels die op de buitenkant van het coronavirus zitten. Je lichaam herkent die spike-eiwitten als indringers die je ziek kunnen maken. Je lichaam gaat daarom antistoffen aanmaken, die je beschermen tegen de indringers.

Wanneer je na de vaccinatie besmet raakt met het coronavirus, weet je lichaam wat het moet doen. Het maakt gelijk antistoffen aan. Zo is de kans kleiner dat je ziek wordt wanneer je het coronavirus krijgt. Een RNA-vaccin brengt geen veranderingen aan in je genen.

Vectorvaccins

Er zijn ook vectorvaccins, zoals het vaccin van AstraZeneca. Bij een vectorvaccin wordt een onschuldig virus gebruikt. Zoals een verkoudheidsvirus. Dit virus wordt in een laboratorium zo verbouwd dat het op het coronavirus lijkt. Zo werkt het als vaccin tegen corona.

Als je het aangepaste virus krijgt reageert je lichaam weer door het maken van antistoffen. De antistoffen beschermen je tegen het coronavirus. Zo is de kans kleiner dat je ziek wordt wanneer je het coronavirus krijgt. 

Het vaccin zet het afweersysteem aan het werk. Dit kan bijwerkingen geven. Meestal zijn ze na 1 tot 3 dagen weer over.

Net zoals bij andere vaccins kun je bijwerkingen krijgen. Dat komt omdat het vaccin je afweersysteem aan het werk zet. De bijwerkingen zijn meestal na 1-3 dagen weer over. De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• pijn op de prikplaats
• ​hoofdpijn
• vermoeidheid
• spierpijn
• koorts
• misselijkheid en overgeven

Bij hart- en vaatpatiënten worden geen andere bijwerkingen verwacht. Bijwerkingen van vaccins zijn in de testfase naar voren gekomen. Ook na goedkeuring wordt goed in de gaten gehouden welke bijwerkingen optreden. 

Allergische reactie

Er zijn allergische reacties mogelijk op het vaccin. Daarom is er altijd medisch toezicht bij de vaccinatie. Als je eerder een ernstige allergische reactie hebt gehad op een stofje in het vaccin, word je niet gevaccineerd. 

Minder goede afweer

Heb je een sterk vermindere afweer? Overleg met je arts of je het vaccin mag krijgen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij ziekte of omdat je medicijnen gebruikt die de afweer onderdrukken.

Zwanger

Ben je zwanger? Het is nog niet voldoende bekend of dit vaccin dan veilig is voor de ongeboren baby. Advies RIVM: stel de vaccinatie uit tot na de zwangerschap.

De vaccins die nu worden gebruikt zijn die van BioNTech/Pfizer en Moderna. Ze werken beiden op dezelfde manier en zijn effectief en veilig. Ook de bijwerkingen zijn vergelijkbaar.

Beide vaccins zijn geschikt voor hart- en vaatpatiënten. Ze zijn getest op een grote groep mensen, waaronder ouderen en mensen met hart- en vaatziekten.

Ja, ook als je bloedverdunners gebruikt kun je in de meeste gevallen het vaccin krijgen. Bij het maken van de afspraak is het belangrijk om aan te geven dat je bloedverdunners gebruikt en welke soort.

Je hebt bij gebruik van bloedverdunners iets meer kans op een bloeding op de prikplek. Daarom moet de prikplek na afloop 2 minuten stevig worden dichtgedrukt. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die acetylsalicylzuur of clopidogrel (Plavix)) slikken. 

Er zijn extra adviezen bij gebruik van:

• Vitamine-K antagonisten (acenocoumarol en fenprocoumon/Marcoumar): INR-waarde moet stabiel zijn. Overleg met je arts of trombosedienst als de INR wisselend is. 
• DOAC (zoals rivaroxaban of edoxaban): De vaccinatie kan het beste plaats vinden vlak voordat je de volgende dosis moet nemen. Lukt dit niet? Wacht dan minimaal 4 uur na de laatste dosis met de vaccinatie. Als je naast een DOAC nog een ander antistollingsmiddel gebruikt, overleg dan met je arts. 

Stollingstoornissen

• Aangeboren stollingsstoornis; hemofilie, Z van Von Willebrand
• Trombopathie of trombopenie (aantal < 50 x 109/l)

Bij Factor-V-Leiden kun je gewoon gevaccineerd worden. 

Lees de uitgebreide informatie op de website van het RIVM 

Als je corona hebt gehad heeft je lichaam als het goed is al afweerstoffen tegen het virus aangemaakt. Het is nog niet duidelijk hoe lang dit bescherming geeft tegen een nieuwe besmetting. Het hangt er ook vanaf hoe ziek je bent geweest. Op dit moment is het advies om de vaccinatie gewoon te halen.

Nee, je kunt zelf niet kiezen welk vaccin je krijgt. Beide vaccins zijn op grote groepen mensen getest en ze zijn allebei veilig en effectief

Bij de verdeling van de vaccins is goed gekeken welk vaccin het meest geschikt is voor welke groepen mensen. Daarnaast speelt ook mee:

• Hoeveel vaccins zitten er bij elkaar in een verpakking? 
• Bij welke temperatuur moet het vaccin bewaard worden?

Het ene vaccin moet veel kouder bewaard worden dan het andere vaccin. Na ontdooien is het nog maar kort te gebruiken. Zo'n vaccin is minder geschikt voor kleinere locaties zoals verpleeghuizen en huisartspraktijken.