Hartstilstand

Bij een hartstilstand is er iets mis met het elektrische systeem van het hart. De hartkamers trillen snel en chaotisch. Het hart kan daardoor geen bloed meer rondpompen. Hierdoor staat de bloedsomloop stil. De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de rest van het lichaam stopt.

Bij een hartstilstand is er acuut levensgevaar. Vooral te weinig zuurstof naar de hersenen zorgt snel voor problemen. Al na 4 tot 6 minuten raken hersencellen onherstelbaar beschadigd. Daarna lopen ook andere organen schade op.

Ongeveer de helft van de mensen met een hartstilstand wist niet dat er iets mis was met zijn hart. Een hartstilstand kan veroorzaakt worden door een hartinfarct. Er is dan een kransslagader van het hart verstopt en een deel van het hart krijgt geen bloed meer en sterft af. Het systeem dat zorgt voor een regelmatig hartritme kan dan van slag raken. Dit kan leiden tot gevaarlijke ritmestoornissen.

Een hartstilstand kan ook komen door andere hartproblemen. Bijvoorbeeld door een hartspierziekte, een ontsteking van het hart, hartfalen of (erfelijke) hartritmestoornissen.

Ook andere ziektes kunnen soms de oorzaak zijn. Of een ongeluk, zoals verdrinking, onderkoeling of een elektriciteitsongeval. 

Als de ambulance arriveert, nemen ambulancezorgverleners de reanimatie van omstanders over. De patiënt wordt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gebracht.

Als de bloedsomloop weer op gang is, worden er maatregelen genomen om schade aan de hersenen en andere organen zoveel mogelijk te voorkomen. Belangrijk daarbij is dat de patiënt niet te warm wordt en geen koorts krijgt.

Een deel van de patiënten is bewusteloos (in coma) en heeft moeite met ademen. Een beademingsmachine neemt het ademen over of ondersteunt de ademhaling als dat nodig is.

Artsen onderzoeken wat de oorzaak is van de hartstilstand. Als de oorzaak een hartinfarct is, probeert men dit te verhelpen met dotteren. Hartritmestoornissen worden behandeld met medicijnen. Soms is onduidelijk wat de oorzaak is.

Het is vaak niet meteen duidelijk of er blijvende hersenschade is en hoe ernstig deze schade is. Als de patiënt in coma is, kan het een tijd (soms een aantal dagen, soms langer) duren voordat er duidelijkheid is. Onderzoek van de hersenen (neurologisch onderzoek) kan nodig zijn.