Zo lukt het je wél om een gezonde leefstijl vol te houden
Je neemt je voor om (nu écht) naar de sportschool te gaan, die ongezonde snacks te laten staan of nooit meer een fles wijn open te trekken. Je bent super gemotiveerd. Totdat… je een paar dagen later met een rammelende maag over het station loopt, je collega op taart trakteert of je je even niet zo lekker in je vel zit. Gezondheidspsycholoog Andrea Evers vertelt waarom onze goede voornemens vaak snel weer sneuvelen.
Het is logisch, stelt Evers, dat mensen makkelijk in oud gedrag vervallen. “Dingen die we op de automatische piloot doen, kosten ons minder energie. We hoeven er amper over na te denken. Neem bijvoorbeeld autorijden; als beginnende automobilist heb je nog alle aandacht nodig bij het besturen van de auto, maar na verloop van tijd gaat het zo vanzelf dat je tegelijkertijd een banaan kan eten of een ontspannen gesprek kan voeren. Heel efficiënt.”
Wat levert het op?
Voor het aanleren van nieuw gedrag moet je dus veel meer je best doen. Dat vergt zowel een lichamelijke als een geestelijke inspanning. “Neem je daarom voor dingen te doen waarvan je verwacht dat je ze leuk blijft vinden”, zegt Evers. “Mensen stellen vaak doelen die ze moeilijk vol kunnen houden. Vanuit een weinig actief leven gaat het roer radicaal om en staat er opeens drie keer per week een bootcamptraining op het programma. Als de lat te hoog ligt, zie dan de motivatie maar eens vast te houden.” Volgens de gezondheidspsycholoog is het belangrijk om na te denken over wat het nieuwe gedrag je gaat opleveren.
Wees zo specifiek mogelijk, bijvoorbeeld: ik kan weer lekker met mijn kleinkinderen ravotten. Of: de trap oplopen zonder buiten adem te raken. Zo wordt het niet iets wat je ‘moet’, maar iets dat je graag wilt. Dan is het nieuwe gedrag makkelijker om vol te houden.
Grote stappen
Als je eenmaal begonnen bent, wil je het liefst grote stappen zetten, maar het veranderen van gewoontes kost tijd. Evers benadrukt het belang van klein beginnen. “Je kunt het beste kleine stapjes zetten die je inbouwt in je dagelijkse routine, bijvoorbeeld door dagelijkse dingen met meer inspanning te doen. Neem de trap in plaats van de lift en ga lopend of met de fiets je boodschappen doen .Op die manier kost het niet veel extra tijd. Rustig opbouwen en volhouden is veel doeltreffender dan vliegend van start gaan en na een paar weken weer stoppen. Het gaat erom om je nieuwe gedrag vol te houden.”
Handdoek in de ring
Bijna iedereen vindt het moeilijk om zijn gedrag te veranderen. Als het een keertje tegenzit, ben je snel geneigd om de handdoek in de ring te gooien. “Mensen raken ontmoedigd. Ze voelen zich een mislukkeling en denken dat het allemaal geen nut heeft. Maar houd vol. Het is normaal dat je af en toe terugvalt in minder gezonde gewoontes. Veranderen van gedrag is een kwestie van vallen en opstaan.”
Beloon jezelf
Hoe zit het met jezelf een zondig moment gunnen? "Het is een misverstand dat je niet kunt genieten als je gezond en matig eet. Natuurlijk, je kan jezelf best eens laten gaan, maar pak de dag erna de draad weer op, zodat de balans goed blijft. Geef jezelf vooral complimenten of beloningen als het goed gaat.”