Boezemfibrilleren

Bij boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren) is de hartslag onregelmatig. Hoewel het niet levensbedreigend is, moet het meestal wel behandeld worden. Lees op deze pagina alle belangrijke informatie over boezemfibrilleren.

Boezemfibrilleren is een veelvoorkomende hartritmestoornis, vooral bij oudere mensen. Bij boezemfibrilleren is de hartslag onregelmatig en meestal te hoog. Boezemfibrilleren is een ritmestoornis die niet levensbedreigend is, maar meestal wel behandeld moet worden. Dit om schade aan het hart te voorkomen. Boezemfibrilleren wordt ook wel atriumfibrilleren genoemd.

Bij een normaal hartritme ontstaan elektrische prikkels op één plek in de boezems, de sinusknoop. Bij boezemfibrilleren ontstaan er veel prikkels op verschillende plekken in de boezems. Wel 300 tot 500 prikkels per minuut.

Tussen je boezems en kamers ligt de AV-knoop. De AV-knoop laat gelukkig niet alle prikkels door naar de kamers. De hartslag die je voelt, is het ritme van de kamers. Dat ritme is onregelmatig en meestal snel (100 tot 150 slagen per minuut), ook als je rustig zit. Een traag hartritme kan ook voorkomen.

To be able to view this content you need to accept the cookies that come from this third party.

Boezemfibrilleren zelf is niet meteen gevaarlijk. Het is wel zwaar voor het hart, en er kunnen problemen ontstaan door bloedstolsels.

Bij boezemfibrilleren is je risico op een herseninfarct groter dan normaal. In de hartboezem kan een bloedstolsel ontstaan doordat het bloed niet goed doorstroomt. Zo’n bloedstolsel kan ergens anders in het lichaam een bloedvat afsluiten. Als dat in de hersenen gebeurt, heb je een herseninfarct. Antistollingsmedicijnen helpen om dat risico te verkleinen.

Door boezemfibrilleren kan ook de pompfunctie van het hart verminderen. Hierdoor kan hartfalen ontstaan of verergeren.

Sommige mensen voelen dat het hartritme van slag is. Vooral de overgang van een normaal hartritme naar boezemfibrilleren is goed te merken. Klachten bij boezemfibrilleren zijn:

een onregelmatige hartslag (fladderen)
hartbonken
transpireren
duizeligheid
vermoeidheid
kortademigheid
een beklemmend gevoel op de borst

Niet iedereen heeft evenveel last van atriumfibrilleren. Sommige mensen voelen het niet of hebben alleen een onprettig gevoel.

Wanneer moet ik direct contact opnemen met een arts?
Bel direct de huisarts of huisartsenpost als je bij de hartkloppingen ook (één van) deze klachten hebt:
- Kortademigheid of benauwdheid.
- Je voelt je misselijk, duizelig of valt (bijna) flauw.
- Je moet erg zweten en ziet bleek.
Bel 112 als je bij de hartkloppingen ook last hebt van acute pijn op de borst. Dit kun je ervaren als een drukkend, beklemmend, knellend of snoerend gevoel midden op de borst. Deze pijn kan uitstralen naar de bovenarmen, kaken, rug en maagstreek.

Gaat de pijn op de borst in rust binnen 5 minuten over? Bel dan je huisarts. Klik hier voor meer informatie.
Bij welke klachten overleg ik met de huisarts?
- Je krijgt voor het eerst hartkloppingen, die niet overgaan na een paar minuten rustig zitten.
- Je krijgt opeens een heel snelle of onregelmatige hartslag.
- De hartkloppingen worden steeds erger.
- Je maakt je veel zorgen of hebt er erg veel last van.

Een arts kan op verschillende manieren onderzoeken of je boezemfibrilleren hebt, en wat de beste behandeling is. Bijvoorbeeld:

hartfilmpje (ECG)
bloedonderzoek (om te checken of er sprake is van andere ziektes die boezemfibrilleren kunnen veroorzaken of erger maken)
echocardiogram
Holteronderzoek
eventrecorder
inspanningstest
elektrofysiologisch onderzoek (EFO)

Thuis je hartritme meten

Tegenwoordig zijn er ook diverse smartwatches, activity trackers en apps, waarmee je thuis je hartritme meet. Zo’n apparaatje waarschuwt als je misschien boezemfibrilleren hebt. Een arts kan dan kijken of het inderdaad zo is. Wil je weten of dit voor jou nut heeft? Vraag het aan je arts.

Boezemfibrilleren is niet levensbedreigend, maar wel zwaar voor het hart. Om problemen te voorkomen, is de behandeling bij boezemfibrilleren belangrijk. Ook als je geen of weinig klachten hebt!

Heel soms is behandeling niet nodig. Als de kans op complicaties heel klein is én er geen of weinig klachten zijn.

Medicijnen

Bij boezemfibrilleren krijg je meestal antistollingsmedicijnen. Die zijn nodig, omdat boezemfibrilleren het risico op een herseninfarct verhoogt. Ook krijgen veel patiënten met boezemfibrilleren medicijnen om het hartritme onder controle te houden. Dit kan op 2 manieren.

Als het lukt om het normale hartritme (sinusritme) te herstellen, dan krijg je vaak medicijnen die helpen om dat ritme vast te houden. We noemen dat ‘ritmecontrole’.
Als het boezemfibrilleren blijft bestaan, dan kunnen medicijnen helpen om de hartslag te verlagen. Dat noemen we ‘frequentiecontrole’ (rate-control).

Andere behandelingen

Mogelijke andere behandelingen zijn:

Let op: soms is een andere ziekte de oorzaak van boezemfibrilleren. Denk aan: een hartklepaandoening of vernauwingen in de kransslagaders. Dan is behandeling daarvan nodig.

Boezemfibrilleren kan een duidelijke oorzaak hebben, maar vaak spelen meerdere factoren mee. Samen vergroten ze de kans op boezemfibrilleren. Oorzaken voor boezemfibrilleren zijn onder andere:

hoge bloeddruk;
problemen met;het hart: hartinfarct, hartfalen, hartspierziekte, hartklepziekte of een aangeboren hartaandoening;
diabetes;
ziekte van de nieren die niet overgaat;
regelmatig gebruik van alcohol over langere tijd.

Boezemfibrilleren komt vaker voor bij ouderen. Bijna 1 op de 5 85-plussers heeft er last van. Ook komt het vaker voor bij ernstig overgewicht en bij mensen met slaapapneu. Bij slaapapneu stopt de ademhaling een aantal keer tijdens de slaap.

Tijdelijke situaties als oorzaak

Er zijn ook tijdelijke situaties die op het moment dat ze aanwezig zijn een aanval van boezemfibrilleren kunnen uitlokken. Bijvoorbeeld:

gebruik van (veel) alcohol, drugs of sommige medicijnen;
een ontsteking (bijvoorbeeld longontsteking);
koorts;
een hartoperatie;
een ziekte van de schildklier;
bloedarmoede.

Zodra de ziekte over is, verdwijnt het boezemfibrilleren meestal ook.

Vraag dan direct onze gratis folder aan. Hierin vind je alles over boezemfibrilleren.

Tablet met een foto van een koppel fietsend door het bos

Zijn er situaties die een aanval kunnen uitlokken?
Ja, er zijn verschillende situaties die boezemfibrilleren kunnen uitlokken:
- gebruik van veel alcohol
- drugs (cocaïne, amfetaminen)
- sommige medicijnen (o.a. luchtwegverwijders bij COPD en astma)
Merk je dat je hier last van hebt? Overleg dan met je arts.
Ook koorts, een ontsteking of een operatie kunnen boezemfibrilleren uitlokken.
Kan alcohol een aanval uitlokken?
Ja, bij mensen die veel alcohol gebruiken komt boezemfibrilleren meer voor.
- Veel alcohol in korte tijd: Als je op een dag veel alcohol drinkt, kan dat direct boezemfibrilleren uitlokken. Als je antistolling gebruikt heb je daarbij ook nog een groter risico op een bloeding.
- Regelmatig gebruik van alcohol: Ook dit vergroot de kans op boezemfibrilleren. Zelfs als je maar 1 glas per dag drinkt is het risico op boezemfibrilleren al iets groter dan wanneer je geen alcohol drinkt.
- Geen alcohol: Bij mensen die helemaal stoppen met het gebruik van alcohol lijkt het boezemfibrilleren minder vaak terug te komen.
Het advies is daarom om weinig of geen alcohol te gebruiken als je boezemfibrilleren hebt.
Kan ik koffie of cola drinken?
Koffie zorgt er waarschijnlijk niet voor dat je boezemfibrilleren krijgt

Het lijkt erop dat regelmatig een kop koffie drinken de kans op boezemfibrilleren zelfs kleiner maakt. Je mag dus gerust koffie drinken. Algemeen advies voor volwassenen is wel om niet meer dan 4 kopjes per dag te drinken.

Wel mogelijk andere hartkloppingen

Toch zeggen sommige mensen die boezemfibrilleren hebben, dat ze er meer last van krijgen als ze koffie drinken. Misschien komt dat omdat koffie hartkloppingen kan uitlokken die niet veroorzaakt worden door boezemfibrilleren. Bovendien zijn sommige mensen gevoeliger voor cafeïne dan anderen.

Tip! Merk je dat je hartkloppingen krijgt van koffie, cola of andere dranken met cafeïne? Dan kun je die beter niet drinken.
Zijn er manieren om zelf thuis te controleren of je boezemfibrilleren hebt?
Er zijn verschillende apps, apparaatjes en bloeddrukmeters waarmee je boezemfibrilleren kunt opsporen. Je kunt ook je hartritme meten met sommige smartwatches. Soms kun je daarmee ook een eenvoudig hartfilmpje (ECG) maken. Niet alle apps en apparaatjes zijn even betrouwbaar.
Let op: met een app of smartwatch kun je niet zelf de diagnose stellen. Als een app of smartwatch zegt dat je hartritme onregelmatig is of dat je misschien boezemfibrilleren hebt, ga dan naar de huisarts.
Wat kun je zelf doen bij een aanval van boezemfibrilleren?
Wanneer je bekend met boezemfibrilleren, dan herken je een aanval waarschijnlijk aan de klachten. Vaak gaat de aanval binnen een paar uur weer over.
Heb je al eerder aanvallen gehad? Dan heb je waarschijnlijk van je huisarts of cardioloog instructies gekregen over wat je moet doen bij een volgende aanval. Misschien heb je een speciaal medicijn dat je kunt innemen bij een aanval. Ook weet je wanneer je contact op moet nemen met de arts of het ziekenhuis. Wat de aanpak bij een aanval is, is niet voor iedereen hetzelfde.
Als je instructies hebt gekregen van je arts over wat te doen bij een aanval, volg die dan op. Heb je geen instructies gekregen, vraag dan aan je arts wat je moet doen bij een eventuele volgende aanval.
Als je vaker last hebt van boezemfibrilleren, kan het helpen om je voor te bereiden op een aanval. Bedenk dan welke klachten het meest hinderlijk zijn en wat zou kunnen helpen om met die klachten om te gaan.
Voorbeelden van wat je kunt doen:
- Ga rustig zitten of liggen. Vaak gaat een aanval vanzelf over.
- Probeer rustig te ademen.
- Luister naar muziek om rustiger te worden.
- Vraag iemand om je gezelschap te houden als je angstig bent.

Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.