Waarom moet je op hete dagen extra voor je hart zorgen?
De zomer is nu echt begonnen. Waar de een direct de tuin in rent om te gaan zonnebaden, sluit de ander zich het liefst hele dagen op met de airco op volle toeren. Het lichaam onderneemt ook van alles om af te koelen en het hart speelt daarbij een belangrijke rol. Voor hart- en vaatpatiënten zorgt dat voor extra uitdagingen.
Hoe snel het lichaam in actie komt bij hitte, verschilt enorm per persoon. “Zweten is de beste manier voor je lichaam om warmte kwijt te maken”, legt inspanningsfysioloog Thijs Eijsvogels van het RadboudUMC uit. “En wanneer je begint met zweten en hoe veel je zweet, verschilt per persoon.”
“Als het zweet direct op de grond druppelt, heb je er niet zo veel aan.” Niet het zweten zelf zorgt namelijk voor de verkoeling, het gaat om de verdamping. Eijsvogels legt uit hoe dat werkt: “Als het zweet op de huid blijft liggen, gaat het verdampen. Daarvoor is energie (warmte) nodig en dat wordt onttrokken aan het lichaam. Zo raakt je lichaam dus warmte kwijt en koel je af.”
Je hart speelt een grote rol in het afkoelen van je lichaam en voor kwetsbare groepen kan dat voor problemen zorgen.
Flink pompen
Maar ook voor je hart is een belangrijke taak weggelegd. Om je kerntemperatuur rond de 37 graden te houden, pompt je hart bloed (en daarmee warmte) naar je huid. “Je bloedvaten rond je huid worden wijder om meer bloed naar je huid te kunnen voeren”, legt Eijsvogels uit. Dat betekent ook dat je hart harder moet werken: “Omdat er meer bloed naar de huid gaat, moet het hart harder pompen om ook de andere organen en spieren van bloed te voorzien”, zegt Eijsvogels.
Stroperig bloed
Daarnaast krijgt het bloed door het vele zweten minder volume: “Het vocht neemt af, maar het aantal bloedcellen blijft gelijk. Daardoor wordt het bloed wat dikker, wat ook weer extra van je hart vraagt. Het maakt het voldoende drinken van water bij warm weer dus nog belangrijker, want dat kan voorkomen dat je bloed stroperig wordt.
Hartinfarct of beroerte
Voor mensen met hart- en vaatziekten, van wie het hart in normale toestand al minder goed werkt, lukt dat niet altijd even goed. Zij kunnen kortademig en vermoeid worden. Ook kan stroperig bloed eerder stollen en in het ergste geval zorgen voor een hartinfarct of beroerte.
Medicijnen
Bepaalde medicatie kan het afkoelen van het lichaam ook tegenwerken. “Bètablokkers zorgen bijvoorbeeld dat je hartslag minder snel stijgt, maar bij warm weer is dat niet gunstig”, noemt Eijsvogels als voorbeeld. “En door plaspillen houd je vocht minder lang vast en bepaalde antidepressiva zorgen dat zweet minder makkelijk wordt afgegeven.” Het is dus slim om voor warme dagen met je arts te overleggen of er eventueel aanpassingen nodig zijn voor bepaalde medicijnen die je gebruikt.
Zweet nabootsen
Eijsvogels heeft nog meer tips voor de warmbloedige lezer. “Als je het snel warm krijgt, komt dat vaak omdat je niet genoeg zweet”, herhaalt hij. “Maar zweten kun je zelf goed nabootsen. Met een plantenspuit kun je een dun laagje vocht op de huid spuiten. Als dit verdampt werkt dat dus hetzelfde als het verdampende zweet. Een ventilator kan helpen om het verdampen te versnellen.
Wennen aan de warmte
In tegenstelling tot kou, kun je aan warmte heel goed wennen. “We noemen dat hitte-acclimatisatie en het is bijzonder effectief”, zegt Eijsvogels. Na enkele dagen in de hitte past je lichaam zich al aan: “We gaan meer zweten, eerder zweten en het bloedvolume neemt toe, zodat het hart minder hard hoeft te werken.” Eijsvogels stelt de oververhitte lezer nogmaals gerust: “Hoe verder in de zomer, hoe beter het wordt, want na 14 dagen hitte zijn de meesten volledig geacclimatiseerd.”
Tips voor op warme dagen?
