Te weinig onderzoek beschikbaar voor hart- en vaatpatiënten die meedoen aan de ramadan

Chahinda Ghossein, cardioloog in opleiding Erasmus MC. Fotograaf: Lieke Vroomen

Wat voor risico’s dat dan zijn, verschilt volgens cardioloog in opleiding Chahinda Ghossein van het Erasmus MC per patiënt. “Hart- en vaatziekten zijn een breed begrip. Samen met je huisarts of cardioloog kun je vaststellen of je stabiel genoeg bent om aan de ramadan mee te doen”, aldus Ghossein. 

Bovendien kan het veranderde dag- en nachtritme dat ontstaat door niet eten en drinken tijdens de ramadan het medicijngebruik verstoren. Zo slikken veel patiënten met hart- en vaatziekten plasmedicijnen om overtollig vocht af te voeren. Mensen die meedoen aan de ramadan, hebben een heel ander dagritme en ze drinken vaak ook minder. Ghossein: “In combinatie met deze medicijnen kan dat ervoor zorgen dat die persoon uitgedroogd raakt en een groter risico heeft op een verstoorde nierfunctie en het ontwikkelen van ritmestoornissen.”  

Dat wil niet zeggen dat hart- en vaatpatiënten niet kunnen vasten. Zowel patiënten als cardiologen kunnen problemen voor zijn door in aanloop naar de ramadan na te gaan of iemand voornemens is te vasten en het bespreekbaar maken. Vaak zijn er dan oplossingen te vinden, is het advies van Ghossein. “Maar daarvoor moet dat gesprek dus wel gevoerd worden, want hartgezondheid staat voorop”, aldus de cardioloog. 

Dat geldt ook in het geloof zelf, vult imam Feroz Hansildaar van de Haagsche Moslimvereniging Noeroel Islam aan. Ook hij benadrukt het belang van het raadplegen van de eigen cardioloog: “Voor moslims is het zorgen voor je lichaam een plicht. De risico’s negeren is dus geen goed idee. Bespreek met je arts of je wel of niet mee kan doen, en als je niet mag vasten, bespreek dan welke andere mogelijkheden er zijn. Je kunt ook op een andere manier een bijdragen leveren.” 

“We willen handvatten bieden voor veilig vasten en willen meer aandacht voor dit onderwerp in de zorg", zegt Hans Snijder, directeur van de Hartstichting. “Bij de Hartstichting staan mensen centraal en willen we oog hebben voor de verschillen tussen mensen. Dus ook oog voor mensen met uiteenlopende culturele achtergronden. Voorlichting over vasten tijdens ramadan hoort daar uiteraard bij." 

Door het gebrek aan onderzoek naar de effecten van vasten op hart- en vaatziekten, zijn we onvoldoende op de hoogte van de voor- en nadelen, volgens Ghossein. "Het is van belang om meer onderzoek te doen, omdat veel mensen zich niet bewust zijn van de potentiële risico's van vasten", benadrukt ze. "Het is aan de cardiologen om dit gesprek met de patiënten aan te gaan en hen te wijzen op deze risico's en ook aan de patiënt zelf om dit tijdig aan te kaarten. Want je kunt moeilijk verwachten dat elke arts op de hoogte is van alle culturele en religieuze feestdagen. De ramadan is er wel een die zeker impact kan hebben op de gezondheid." 

Lees hier meer over hoe je kunt letten op je gezondheid als je meedoet aan de ramadan.