Nieuwe DNA-risicoscores voorspellen hartproblemen en overlijden bij erfelijke hartspierziekte
Een groot onderzoeksteam, onder andere geleid door Amsterdam UMC, heeft DNA-risicoscores ontwikkeld voor patiënten met de erfelijke hartspierziekte hypertrofische cardiomyopathie. Met deze risicoscores is mogelijk beter te voorspellen welke patiënten veel kans lopen om ernstig ziek te worden of plotseling te overlijden. De Hartstichting steunde het onderzoek.
De risicoscores laten ook zien of familieleden van deze patiënten kans lopen op ernstige hartproblemen. De scores kunnen in de toekomst helpen in te schatten welke mensen regelmatige controles of intensieve behandeling nodig hebben. Dit blijkt uit publicaties in het toptijdschrift Nature Genetics. De onderzoekers testten de DNA-risicoscores bij mensen met aanleg voor de hartspierziekte, familieleden en mensen uit de algemene bevolking. Patiënten in de hoogste risicogroep hadden vier- tot zesmaal meer kans op overlijden dan patiënten in de laagste groep. Tot dusverre konden artsen lastig bepalen welke patiënten meer kans lopen om ernstig ziek te worden en plotseling te overlijden. De risicoscores zijn nog niet toepasbaar in de brede bevolking, zonder aanleg voor de hartspierziekte.
Optelsom van foutjes en veranderingen in het DNA
De nieuwe risicoscores zijn gebaseerd op allerlei veranderingen in het DNA, die het risico op de ziekte licht verhogen. Alle veranderingen bij elkaar opgeteld bepalen hoe hoog iemands genetische risico is. De onderzoekers ontdekten ook nieuwe veranderingen in het DNA die ze opnamen in de risicoscores. Ze vonden deze veranderingen door het volledige DNA van 5.900 patiënten met de hartspierziekte in kaart te brengen en te vergelijken met het DNA van bijna 70.000 gezonde personen en ruim 36.000 mensen waarvan een MRI van het hart was gemaakt.
Aanknopingspunten voor nieuwe behandelingen
De onderzoekers achterhaalden ook dat de ziekte sneller ontstaat als de linkerhartkamer sterker samentrekt. Ook zagen ze dat zeldzame veranderingen in één gen de kans op de hartspierziekte met 10 keer verhogen. Dit gen, SVIL, zorgt voor de aanmaak van een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij de structuur van hartspiercellen. Deze ontdekkingen bieden aanknopingspunten voor nieuwe behandelingen tegen de ziekte.
Niet te voorspellen
Hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke hartspierziekte. Patiënten kunnen ernstig ziek worden en plotseling komen te overlijden. Verschillende foutjes in het DNA veroorzaken deze ziekte, maar de ene patiënt wordt al jong ziek, terwijl de andere pas op hogere leeftijd hartproblemen krijgt. In Nederland leven naar schatting ruim 30.000 mensen die deze hartspierziekte hebben of gaan krijgen. Bij minder dan de helft van de mensen met de ziekte vinden artsen een bekende oorzaak, een verandering in het DNA. Bij de overige patiënten was voorheen geen genetische oorzaak aan te wijzen.
