Ik test: grootschalig onderzoek met thuistest moet hart- en vaatziekten, nierziekte en diabetes type 2 opsporen

Veel mensen weten niet dat ze deze ziektes hebben omdat de klachten vaag zijn. Ik test probeert deze ziektes eerder op te sporen. Door er vroeg bij te zijn, kunnen deze ziektes tot minder erge problemen leiden. 

Behandeling kan namelijk het risico op bijvoorbeeld een beroerte, dialyse of niertransplantatie verkleinen.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat iedereen in ons land in deze leeftijdsgroep zelf thuis kan testen of er mogelijk sprake is van een aantal belangrijke hart- of vaatziekten, nierziekte of diabetes type 2.

Het eerder opsporen van deze ziekten is cruciaal om deze aandoeningen tijdig te behandelen en zo verergering en sterfte te voorkomen. Het herkennen van deze ziekten heeft dan ook voor de Hartstichting, Nierstichting en het Diabetes Fonds hoge prioriteit. 

Nu al zijn er in Nederland in totaal 1,7 miljoen mensen met hart- en vaatziekten, 1,8 miljoen mensen met een nierziekte en 1,1 miljoen mensen met diabetes type 2. Dit aantal zal de komende jaren naar verwachting toenemen. Met een verder groeiende impact op de kwaliteit van leven, zorgkosten en vroegtijdige sterfte tot gevolg.

Ik test is een initiatief van de Hartstichting, de Nierstichting en het Diabetes Fonds en wordt ondersteund door de netwerkorganisatie de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA). De DCVA is een krachtenbundeling van 23 onderzoeks-, financierings-, patiënten, zorg en private organisaties. Binnen de DCVA werken ze samen en brengen ze geld bij elkaar om oplossingen voor hart- en vaatziekten te versnellen.

Hierin staat uitgelegd dat deelnemers aan Ik test enkele thuistesten kunnen doen. Zo kan met een urinetest eiwit in de urine gemeten worden om nierziekten op te sporen. Via een app kan de deelnemer zijn/haar hartritme meten om de hartritmestoornis boezemfibrilleren op te sporen. In de regio Breda wordt thuis nog niet op diabetes type 2 getest, maar dat zal later ook een onderdeel worden van het onderzoek. Op de website iktest.nu is voor deelnemers alle informatie na te lezen.

Bij vroege tekenen van de hartritmestoornis boezemfibrilleren of nierziekte volgt een vervolgonderzoek in een diagnostisch centrum in de regio, waarbij onder andere de bloeddruk wordt gemeten en bloedonderzoek plaatsvindt.

Het bloedonderzoek is onder andere bedoeld om de aandoeningen te bevestigen en diabetes type 2 op te sporen. Vervolgens worden de deelnemers naar hun huisarts doorverwezen indien passende leefstijladviezen of medicatie nodig zijn. 

Voor een klein deel van de deelnemers start de behandeling als onderdeel van het onderzoek, om de reguliere zorg zoveel mogelijk te ontlasten.

Ik test borduurt onder meer voort op de NierCheck die eerder in Breda is gedaan, maar nu worden er andere gezondheidstests uitgevoerd. Dit onderzoek is voor een andere groep mensen dan de deelnemers van de NierCheck. De NierCheck liet zien dat veel mensen in de regio bereid zijn om de gezondheid van hun nieren te testen. 

Met de NierCheck zijn er mensen opgespoord die zich niet bewust waren van hun (risico op) nierziekte. Na de regio Breda zal Ik test in nog twee regio’s (Utrecht en Arnhem) worden uitgevoerd. In totaal zullen 160.000 mensen in de leeftijd van 50 tot 75 jaar voor dit onderzoek worden uitgenodigd.

De testen die worden ingezet zullen variëren per regio, waarbij in sommige regio’s, naast nierziekte en boezemfibrilleren ook andere hart- en vaatziekten en diabetes type 2 vroeger opgespoord worden.

"Als deze ziekten wel in een vroeg stadium worden ontdekt en behandeld, kunnen we ernstige complicaties voorkomen zoals nierfalen, beroerte, hartinfarct, of hartfalen. Dat is wat we met Ik test uiteindelijk hopen te bereiken.”

“Het in samenhang vroeger opsporen van deze drie grote chronische aandoeningen is van groot belang omdat de ziekten nauw met elkaar samenhangen. Zo heeft 70% van de mensen met chronische nierziekte een hoge bloeddruk, heeft 35% diabetes en heeft 12% hartfalen. Het is geweldig dat nu een volgende stap gezet kan worden.” Annemiek Dorgelo, Programmamanager Preventie bij Nierstichting.

Voor het onderzoek is een groot samenwerkingsverband opgericht met als doel om een kosteneffectieve aanpak te ontwikkelen om hart- en vaatziekten, nierziekten en diabetes type 2 in een vroeg stadium op te sporen, de juiste behandeling in te zetten en ernstige complicaties te voorkomen. Zo willen we overbelasting van de zorg en overlijden door deze aandoeningen tegengaan.

In dit onderzoek werken verschillende Nederlandse UMC's en universiteiten samen met verschillende private partners. Onderzoekleiders zijn cardioloog prof. Dr. Folkert Asselbergs van Amsterdam UMC en internist-nefroloog prof. Dr. Ron Gansevoort van UMC Groningen.

Het totale budget van Ik test is 8,9 miljoen euro, en is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en financiële bijdragen van de Hartstichting, Nierstichting, Diabetes Fonds en verschillende private partners waaronder Roche Diagnostics, AstraZeneca, Siemens Healthineers, Topicus en Happitech.