Hartstilstand voorspellen én voorkomen
Prof. dr. Arthur Wilde en prof. dr. Marc Vos werken met hun team aan oplossingen om hartstilstanden te voorspellen én voorkomen. De Hartstichting steunt hun onderzoek met € 3 miljoen.
Hartstilstand voorkomen
Elke week krijgen 300 Nederlanders een hartstilstand buiten het ziekenhuis. De meesten overleven dit niet. Als je het overleeft bestaat het risico op blijvende hersenschade.
Hoe kun je voorspellen wie een hartstilstand krijgt? En hoe behandel je deze mensen zo optimaal mogelijk om dit te voorkomen? Samen met hun onderzoeksteam werken professor dr. Arthur Wilde en professor dr. Marc Vos aan oplossingen om dit mogelijk te maken.
Op tijd behandelen voorkomt ernstige gevolgen
Een hartstilstand wordt veroorzaakt door ritmestoornissen in de hartkamer, kamerfibrilleren. Om ernstige gevolgen te voorkomen, moeten mensen met een groot risico op deze ritmestoornissen op tijd behandeling krijgen. Dit kunnen medicijnen zijn of een ICD, die het hart een schok toedient als de ritmestoornis optreedt.
Erfelijke afwijkingen
“In de afgelopen 30 jaar hebben wij en andere onderzoekers veel erfelijke afwijkingen ontdekt die deze dodelijke hartritmestoornissen kunnen veroorzaken. Daardoor kunnen we de dragers, mensen mét zo’n erfelijke afwijking, in families opsporen en vroegtijdig bescherming bieden”, aldus professor dr. Wilde, hoogleraar cardiologie aan het Amsterdam UMC.
We hebben al honderden families opgespoord met gevaarlijke ritmestoornissen
Risico inschatten
Toch is niet elke erfelijke afwijking even levensbedreigend. Ook zijn de gevolgen van veel afwijkingen heel verschillend per persoon. Zo kan de ene drager gezond oud worden, terwijl de andere drager van dezelfde erfelijke afwijking al jong een hartstilstand krijgt. Dit heeft waarschijnlijk te maken met erfelijke en niet-erfelijke factoren. Een hoge bloeddruk kan er bijvoorbeeld voor zorgen, dat iemand eerder hartritmestoornissen krijgt.
Daarom gaan de onderzoekers voor elke erfelijke afwijking een risico-calculator ontwikkelen, waarin artsen gegevens van een patiënt kunnen invoeren. Daarmee kunnen ze inschatten hoe groot iemands kans is om in de komende 5 jaar een hartstilstand te krijgen en wie intensieve behandeling nodig heeft.
Onbekende oorzaak
Helaas zijn er nog steeds families waarin wetenschappers nog geen erfelijke oorzaak voor de hartritmestoornissen hebben kunnen vinden. In deze families zoeken de onderzoekers naar erfelijke afwijkingen.
Arthur Wilde: “Als we eenmaal weten welke erfelijke oorzaak slachtoffers maakt in een familie, dan kunnen we de dragers in zo’n familie opsporen en tijdig behandelen.”
Veel voorgeschreven medicijnen
De grootste groep slachtoffers van een hartstilstand zijn mensen die de dodelijke hartritmestoornissen kregen na een hartinfarct. Deze mensen zijn vaak wat ouder dan patiënten met erfelijke aandoeningen. Bij hen spelen vaak meerdere erfelijke en niet-erfelijke factoren een rol.
“Er zijn aanwijzingen dat veel voorgeschreven medicijnen, zoals antibiotica en antidepressiva, iemands hart vatbaarder kunnen maken voor hartritmestoornissen en dat vrouwen en mannen anders reageren op bepaalde medicijnen”, vult Arthur Wilde aan. “We gaan daarom ook bestuderen of deze medicijnen hartritmestoornissen kunnen veroorzaken en of er inderdaad man-vrouwverschillen zijn.”
ICD die waarschuwt
Een ICD kan iemands leven redden. Maar de schok die het apparaatje toedient bij een hartritmestoornis, ervaren veel patiënten als zeer ingrijpend. Daarom werken de onderzoekers aan nieuwe software in een ICD die signalen uit het hart oppikt en waarschuwt voordat de hartritmestoornis optreedt. Dan kunnen artsen maatregelen nemen die een schok kunnen voorkomen, zoals bepaalde medicatie geven.
Nieuwe medicijnen
De huidige medicijnen kunnen de ritmestoornissen niet altijd voorkomen bij mensen met een erfelijke aanleg voor hartritmestoornissen. Ook kan het heel ingrijpend zijn als een ICD regelmatig een schok moet afgeven en soms zelfs onterecht afgaat.
“Daarom gaan we verschillende medicijnen testen om hartritmestoornissen bij deze mensen te voorkomen”, licht Arthur Wilde toe. “Ook proberen we processen te ontrafelen die tot hartritmestoornissen leiden of die leiden tot achteruitgang van het hart, zodat we uiteindelijk medicijnen kunnen ontwikkelen die de ritmestoornis bij de bron aanpakken en deze achteruitgang voorkomen.”
