Hartstichting.nl wordt geladen

Endocarditis

Bacteriële endocarditis is een ontsteking van de binnenbekleding van het hart en de hartkleppen. De hartkleppen zijn bijna altijd ontstoken bij endocarditis. De oorzaak is meestal een bacterie. De bacteriën kunnen via de bloedsomloop bij het hart komen. Dit kan ernstige gevolgen hebben: de hartklep kan beschadigd raken en gaan lekken. Dit kan leiden tot hartfalen. Daarom moeten mensen die risico lopen, extra maatregelen nemen uit voorzorg.

Oorzaken endocarditis

Endocarditis wordt bijna altijd veroorzaakt door bacteriën die in het hart en op de hartkleppen terechtkomen. De bacteriën komen bij het hart via de bloedbaan. Bijvoorbeeld via:

  • Behandeling bij de tandarts. Denk aan: het trekken van een kies, behandeling van het tandvlees, verwijderen van tandsteen of een wortelkanaalbehandeling.
  • Infecties aan het gebit, wondjes in de mond of ontstoken tandvlees.
  • Wondjes op de huid of ontstekingen van de huid.

Symptomen van endocarditis

De symptomen van endocarditis zijn:

  • koorts, de meest voorkomende klacht;
  • koude rillingen;
  • minder eetlust;
  • vermoeidheid;
  • gewichtsverlies;
  • pijn in de gewrichten en spieren;
  • zweten;
  • kortademigheid en hoesten;
  • kleine bloedinkjes of vlekjes op de handen, onder de nagels of in de ogen.

Er zijn 2 vormen van endocarditis. Bij subacute endocarditis nemen de klachten langzaam toe, bijvoorbeeld tijdens een paar weken of maanden. Bij acute endocarditis word je plotseling heel ziek. Dat is meestal al binnen een paar dagen. Hoe snel endocarditis ontstaat, hangt af van welke bacterie de oorzaak is.

Wie heeft een hoger risico?

Iedereen kan endocarditis krijgen, maar de kans is klein. Je hebt een hoog risico als je:

  • eerder bacteriële endocarditis hebt gehad.
  • een kunst- of donorhartklep hebt.
  • een bepaalde aangeboren hartafwijking hebt. Vraag je cardioloog om welke aandoeningen het gaat.
  • een steunhart (LVAD) hebt.

Je hebt een iets hoger risico als je:

  • een reumatische hartziekte hebt.
  • een hartklepafwijking hebt.
  • een aangeboren hartklepaandoening hebt.
  • een pacemaker of ICD hebt.
  • hypertrofische cardiomyopathie hebt.

 

Maatregelen uit voorzorg

Behoor je tot een van de groepen hierboven? Dan moet je soms voor de zekerheid, vóór een ingreep, antibiotica innemen. Dit heet endocarditisprofylaxe. Overleg met je (tand)arts of dit nodig is. 

Dit is bijvoorbeeld nodig bij ingrepen:

  • bij de tandarts, mondhygiënist of kaakchirurg.
  • van de luchtwegen bij de KNO-arts.
  • van bijvoorbeeld de darmen, urinewegen of de geslachtsorganen.
  • om ontstekingen te verhelpen.

Krijg je 1 van deze ingrepen? Meld vooraf aan je (tand)arts dat je risico loopt en misschien antibiotica nodig hebt. Dat kan met ons risicokaartje bacteriële endocarditis.

Heb jij een groter risico op endocarditis?

Vraag dan ons gratis risicokaartje aan. Zo heb je de altijd de juiste informatie op zak voor bij de (tand)arts.
Een tablet met daarop een risicokaartje voor bacteriële endocarditis

Endocarditis voorkomen

Om endocarditis te voorkomen, zijn er een aantal belangrijke richtlijnen:

  • Verzorg je tanden en tandvlees goed. Laat dit regelmatig controleren door de tandarts.
  • Verzorg je huid goed en probeer wondjes te voorkomen. Heb je toch een wondje? Houd deze dan goed schoon. Vermijd ook tattoo's en piercings.
  • Let op infecties. Neem bij koorts zonder duidelijke reden contact op met je arts.
  • Laat je verhoogde risico op endocarditis bij elke ingreep weten aan de (tand)arts. 

Diagnose

Het kan lastig zijn om vast te stellen dat het om endocarditis gaat. De symptomen lijken namelijk op die van griep. De arts moet bovendien weten welke bacterie de aandoening veroorzaakt. Er zijn daarom verschillende onderzoeken nodig:

  • bloedonderzoek: om te ontdekken welke bacterie de aandoening veroorzaakt.
  • echografie: om ontstekingen aan het hart zichtbaar te maken. Dit kan een echo zijn via de borstkas (TTE) of via de slokdarm (TEE).

Behandeling endocarditis

Na de diagnose is snelle behandeling nodig. Je krijgt daarom snelwerkende antibiotica via een infuus. Meestal duurt de behandeling 4 tot 6 weken. Tijdens de behandeling blijf je in het ziekenhuis.

Soms helpt de antibiotica niet of ontstaan er andere problemen met bijvoorbeeld de hartklep. Dan kan een spoedoperatie nodig zijn. Bij deze operatie herstelt of vervangt de arts de zieke hartklep.

Stel je vraag aan onze voorlichters

  • Chat via de chatknop onder in beeld (10.00 tot 16.30 uur)
  • Bel met een voorlichter: 0900 3000 300 (9.00 tot 13.00 uur, € 0,05 per minuut)

We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag, met uitzondering van feestdagen.