Hoopgevende ontwikkelingen rondom het hartinfarct

Vanaf de jaren ‘60 richtten steeds meer ziekenhuizen hartbewakingsafdelingen in. Artsen konden nu het hartritme van patiënten met hartinfarcten in de gaten houden. En bij ritmestoornissen konden artsen en verpleegkundigen defibrilleren. Het was een heel belangrijke stap in de zorg voor hartpatiënten. 

In de jaren 70 kwamen belangrijke resultaten uit onderzoek naar voren. Rookte je, had je diabetes, een te hoog cholesterol, hoge bloeddruk of overgewicht? Dan bleek je extra risico op hart- en vaatziekten te lopen, zoals een hartinfarct. Roken kan bijvoorbeeld leiden tot slagaderverkalking. Het zorgt voor kleine beschadigingen aan de binnenkant van de bloedvaten. Daardoor worden de vaten ruwer en kunnen vetten en cholesterol zich makkelijker afzetten. Zo kunnen de vaten langzaam verstoppen. 

Bij hartfalen, dat door een hartinfarct kan optreden, werkt het hart minder goed. Het hart pompt minder goed bloed weg. Je organen en spieren krijgen daardoor niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen. Dat kun je merken doordat je sneller moe of kortademig bent, of meer vocht vasthoudt.

In de jaren 80 veranderde er veel voor patiënten met hartinfarcten. In positieve zin. Ze kregen direct na een hartinfarct stolseloplossende middelen toegediend. Deze herstelden de bloedtoevoer naar het hart en zorgden dat het infarct niet te groot werd. Hierdoor werd de kans op overleven groter. De naam van de behandeling? Trombolyse. 

Hoewel het voor sommigen een uitkomst was, werkte de behandeling niet altijd. Dat vertelt deze arts in een interview: “Rond eind jaren 70 begonnen we met trombolyse bij een hartinfarct. We dienden een middel toe dat bloedstolsels oplost. Toch kregen we het bloedvat niet altijd goed open. Nu weten we dat de meeste hartinfarcten ontstaan door een stuk slagaderverkalking – plaque - dat openscheurt. Op deze plaque ontstaat dan een bloedstolsel dat het bloedvat uiteindelijk afsluit. Alleen het oplossen van het bloedstolsel was vaak dus niet voldoende.” 

Een door de Hartstichting betaalde studie, zorgde begin jaren 90 voor mooie inzichten. Dotteren bij een hartinfarct bleek beter dan trombolyse, waarbij stolsel wordt opgelost. Bij dotteren wordt het vernauwde bloedvat geopend. Sinds dit bewijs nam het aantal dotterbehandelingen sterk toe. Een cardioloog die als één van de eersten in Nederland dotterde bij een acuut hartinfarct, vertelt zijn verhaal.

Tegenwoordig worden de twee behandelingen meestal in combinatie toegepast. Een patiënt wordt vaak eerst gedotterd en krijgt daarna een stent. Zo wordt voorkomen dat het bloedvat nog een keer vernauwt.  

Acteur Bas Muijs werd gedotterd

Ook Bas Muijs, GTST-acteur en ambassadeur van de Hartstichting, kreeg met dotteren te maken na een hartinfarct. Dankzij de behandeling gaat het nu goed met hem. “Maar ik ben me er wel van bewust dat mijn hart een tik heeft gehad. Dus ik leef nu extra gezond, ik sport veel. En ik zorg dat ik de signalen van een eventueel nieuw hartinfarct goed kan herkennen.” Zo vertelt hij in een interview met de Hartstichting. 

De afgelopen 20 jaar kwamen er moderne pacemakers op de markt, zoals bi-ventriculaire pacemakers. Deze laten de hartkamers gelijktijdig samentrekken. Technologieën die in het bijzonder werden ingezet bij patiënten met hartfalen. Hierdoor verbeterde hun kwaliteit van leven. 

Veel nieuwe medicijnen

Ook zijn er veel medicijnen bijgekomen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de schade bij een infarct niet te groot is. En ze verkleinen de kans op een nieuw infarct. De meeste medicijnen moet je je hele leven gebruiken. Dit zijn onder andere medicijnen om bloedstolsels tegen te gaan en je cholesterol en bloeddruk te verlagen. Ook kun je medicijnen krijgen om ritmestoornissen of hartfalen te voorkomen. 

Bij veel hartziekten sterven hartspiercellen af. Zo kan een hartinfarct wel miljoenen hartspiercellen kapot maken. Deze schade kunnen artsen op dit moment helaas nog niet herstellen. Als gevolg van hartschade kunnen mensen hartfalen krijgen. Daarom investeren wij in onderzoek om hartschade te repareren. Zo bestuderen onderzoekers of je hartspiercellen opnieuw kan laten delen. Zodat een nieuw stuk hartspier ontstaat en de hartspier weer sterker gaat kloppen.

Ook steunen we onderzoek naar een zacht implanteerbaar robothart. Dit hart is van zacht kunststof, technologie en menselijk weefsel. De hoop is dat dit uiteindelijk een oplossing wordt voor mensen met ernstig hartfalen.

Onderzoek biedt hoop

Joyce de Roo kreeg op haar 26e een hartinfarct. “Door de technologie die er de afgelopen jaren is bijgekomen en waarvan de ontwikkeling nog altijd doorgaat, kan ik nu ondanks mijn hartproblemen nog mooie tijden beleven. Zo ben ik net getrouwd”, vertelt ze in een interview met de Hartstichting. Net als Joyce hopen we natuurlijk dat patiënten steeds beter zullen herstellen na een hartinfarct. Zo zullen ze minder snel hartfalen krijgen. Daarom zetten we ons hard in voor onderzoek naar betere behandelingen. En naar het herstellen van schade aan het hart.’’