Onderzoeker aan het woord: Karin Klijn

Plotselinge uitvalsverschijnselen, zoals verlamming van een arm of been, moeizaam praten of een scheve mond kunnen het gevolg zijn van een herseninfarct of een hersenbloeding, ofwel een beroerte.

“Snel handelen bij een beroerte is belangrijk. Als mensen de signalen herkennen en vermoeden dat iemand een beroerte heeft, is het heel belangrijk dat ze direct 112 bellen. Hoe eerder iemand met een beroerte in het ziekenhuis is, hoe beter. Met een CT-scan kun je zien of iemand een herseninfarct of hersenbloeding heeft. Daarna kan de behandeling direct starten en zo is de kans op succes het grootst.”

“Mensen zijn vaak geneigd om de ernst van uitvalsverschijnselen te onderschatten. ‘Dat gaat vanzelf wel weer over, als het morgen niet over is bel ik de dokter’, denken ze dan. Soms reageren mensen die er net iets verder van afstaan heel alert. Zo hoor ik weleens dat een buurvrouw of vriendin erop stond dat er 112 gebeld werd.”

“Bij een beroerte telt elke minuut. Hoe eerder de artsen beginnen met het toedienen van bloedverdunnende medicijnen, hoe groter de kans dat de patiënt het ziekenhuis uiteindelijk lopend verlaat.”

“Bij een herseninfarct wordt de bloedtoevoer naar de hersenen tijdelijk geblokkeerd door een bloedprop. De meest toegepaste behandeling bij een herseninfarct is trombolyse. Hierbij worden medicijnen toegediend om de bloedprop in de hersenen op te lossen. Deze behandeling moet binnen 4,5 uur na de eerste verschijnselen van een beroerte plaatsvinden."

“Ongeveer de helft van de mensen met een beroerte arriveert echter pas na 5,5 uur in het ziekenhuis. Verbazingwekkend. Dan zijn ze dus te laat voor trombolyse.”

“Trombolyse is een methode die al lang wordt toegepast. Daarnaast is er ook nog een relatief nieuwe behandeling om het stolstel in een bloedvat van de hersenen te verwijderen. Hierbij wordt de bloedprop uit de hersenen verwijderd via een katheter. Deze nieuwe behandeling moet binnen 6 uur na het ontstaan van de symptomen starten. Ook hiervoor geldt dus dat het heel belangrijk is dat de signalen snel herkend worden en dat mensen direct 112 bellen.”

“Ik heb gezien dat patiënten met een herseninfarct miraculeus opknappen door deze nieuwe behandeling. Een goed voorbeeld is Ron, hij werd succesvol behandeld met de nieuwe methode. Bianca, de vrouw van Ron vertelt: “Nadat het stolsel was verwijderd kon Ron gelijk zijn hand weer bewegen. Heel vreemde gewaarwording.”

“Hersenbloedingen, waarbij een bloedvat in de hersenen knapt, zijn de ernstigste vorm van een beroerte. Mogelijkheden om te behandelen zijn hiervoor tot op heden beperkter dan voor een herseninfarct. Het risico op overlijden is meer dan twee keer zo hoog.”

“Er is onderzoek gedaan naar het effect van operaties en van het toedienen van medicatie die de bloeding moet stoppen, maar beide zijn niet aantoonbaar effectief. Veel neurologen denken dat dit komt doordat in eerdere onderzoeken een operatie relatief lang na het optreden van de bloeding plaatsvond: gemiddeld na 26 uur.”

“Een andere ontwikkeling die uitkomst kan bieden voor mensen met een hersenbloeding, is de ‘minimaal invasieve’ operatie. Deze ingreep verloopt via een klein gaatje in de schedel in plaats van met een schedellichting. Binnenkort start een onderzoek dat zich richt op de vraag of sneller opereren met de deze nieuwe ingreep leidt tot betere resultaten.”

“Ook bij een hersenbloeding is het van het grootste belang dat mensen met plotselinge uitvalsverschijnselen direct naar het ziekenhuis komen. Hoe eerder iemand binnenkomt, hoe groter de kans bestaat dat we de gevolgen van een hersenbloeding enigszins kunnen beperken.”

“Zo doen we er in een acute situatie alles aan om complicaties te voorkomen, en proberen we de bloeddruk snel te verlagen zodat de druk op de vaten afneemt. Als de patiënt bloedverdunners slikt, kunnen we de stolling herstellen. Het motto ‘tijdsverlies is hersenverlies’ is al bewezen voor herseninfarcten. De tijd is nu rijp om dit ook aan te tonen voor hersenbloedingen.”

De drie meest voorkomende signalen van een beroerte zijn een scheve mond, verwarde spraak of een lamme arm. Het is belangrijk dat zo veel mogelijk mensen deze signalen herkennen en direct 112 bellen bij deze signalen.