Actieve Donor Registratie (ADR) redt levens

Bijna 60% van de Nederlanders is niet geregistreerd als orgaandonor. Een gemiste kans, want met elk orgaan dat beschikbaar komt voor transplantatie is een leven te redden. De Hartstichting lobbyde daarom jaren voor een Actieve Donor Registratie (ADR). We zijn dan ook verheugd dat op 13 januari 2018 de nieuwe donorwet is aangenomen door de Eerste Kamer.

Er is in Nederland een tekort aan orgaandonoren. Dit komt niet doordat mensen hun organen niet willen afstaan. 61% van de Nederlanders staat er positief tegenover om zijn organen af te staan na overlijden. Maar veel mensen hebben dit niet geregistreerd in het donorregister.

Het huidige registratiesysteem voor orgaandonatie heeft te weinig verplichtingen en staat niet gelijk aan de gevolgen die het met zich meebrengt. Iemand die zich nu niet registreert krijgt niets te horen.

In het huidige systeem weten nabestaanden vaak niet of de overledene zijn organen beschikbaar had willen stellen voor orgaantransplantatie. Zij krijgen deze moeilijke vraag net na het overlijden van hun dierbare en staan dan voor een bijna onmogelijke opgave. In de praktijk zegt maar liefst 66% van de nabestaanden ‘nee’ tegen orgaandonatie, als zij de wens van de nabestaande niet kennen. Als iemand wél als donor is geregistreerd, weigert hooguit 4% van de nabestaanden.

Het nieuwe systeem van Actieve Donorregistratie is in de zomer van 2020 ingevoerd. Op dit moment krijgt iedere Nederlandse ingezetene boven de 18 jaar die nog niet staat ingeschreven in het Donorregister, een brief met het verzoek een keuze over orgaandonatie te maken en vast te leggen in het Donorregister.

Hoe het werkt
Als je binnen 6 weken niet reageert, krijg je een herinneringsbrief. Als je ook daarop niet binnen 6 weken reageert, dan word je in het Donorregister geregistreerd als ‘geen bezwaar’ tegen orgaandonatie. Je krijgt hiervan een bericht. Je kunt je registratie altijd wijzigen.

Ook in het nieuwe systeem heb je zelf de keuze of je orgaandonor wil worden. De keuzes blijven hetzelfde als in het huidige systeem:

1. Ja, ik geef toestemming
2. Nee, ik geef geen toestemming
3. Mijn partner of familie beslist
4. De door mij gekozen persoon beslist

Deze registratie is op elk moment te wijzigen. Op die manier komen er meer orgaandonoren en vermindert het aantal mensen op de wachtlijsten.
Ervaring in andere landen
In andere landen, zoals België, Oostenrijk en Spanje is er al een 'geen-bezwaarsysteem'. Iemand is donor, tenzij diegene daar bezwaar tegen heeft aangetekend of de beslissing heeft overgelaten aan nabestaanden. In de landen met een ‘geen-bezwaarsysteem’ zijn er relatief meer donororganen dan in Nederland.

Al vanaf 2009 is er jaarlijks in oktober een campagne die Nederlanders oproept om zich te registreren als orgaandonor. De Hartstichting zit sinds 2011 in de commissie Orgaandonatie van de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF). Samen voerden we een actieve lobby voor invoering van een ADR-systeem.

We zijn blij dat dit uiteindelijk zijn vruchten heeft afgeworpen en dat op 13 februari 2018 de nieuwe donorwet is aangenomen.

Masterplan Orgaan donatie
Centraal in deze lobby stond het Masterplan Orgaandonatie, met maatregelen op 4 gebieden:

1. Betere voorlichting en bewustwording rondom orgaandonatie (jaarlijkse donorcampagne Ja/Nee)
2. Verbeteren van procedures in ziekenhuizen rondom orgaandonatie
3. Stimuleren dat meer gezonde mensen een orgaan afstaan aan een patiënt
4. Effectiever registratiesysteem voor orgaandonatie na overlijden

Hoe het werkt

Ervaring in andere landen

Masterplan Orgaan donatie